اصطلاحات کاربردی تبلت

امروزه ابزارهای هوشمند و قابل‌حمل را همه‌جا در کنار خود می‌یابیم. آنها ظرافت، زیبایی و راحتی حمل را با امکانات گسترده درهم‌آمیخته و بخش وسیعی از نیاز پردازشی ما را پاسخ می‌دهند. در این بین، تبلتها از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. به‌این جهت که از یک‌سو ویژگی‌های بسیاری را از گوشی‌های هوشمند به ارث برده و از سویی دیگر ضعف عمده گوشی‌های هوشمند که همان صفحه‌نمایش کوچکشان است را برطرف کرده‌اند.زمانی که کاربر برحسب نیاز به خرید تبلت روی می‌آورد، پس از مراجعه به بازار با دو مقوله (اگر فروشنده منصف و گارانتی معتبر را نادیده بگیریم!) مواجه می‌شود. ابتدا تنوع شرکت‌های سازنده و سپس ویژگی‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری متنوع. این نوشتار سعی دارد با نگاهی دقیق‌تر به مقوله مشخصات در تبلت‌ها، خواننده را در خریدی هوشمندانه‌تر همراهی کند. بسیاری از مباحث وابسته به تبلت‌ها نبوده و می‌توان آنها را برای گوشی‌های موبایل هم استفاده کرد.

1- وضوح تصویر و تراکم پیکسلی
وضوح تصویر (Resolution) به معنای تعداد پیکسل‌هایی است که در کنار هم و در طول و عرض نمایشگر چیده شده‌اند. به‌طور مثال آیپد ایر (iPad Air) دارای وضوح تصویر 1536×2048 پیکسل است. این عدد به معنای ابعاد فیزیکی نمایشگر نیست و به‌تنهایی پارامتر مناسبی برای سنجش کیفیت تصویری که می‌بینیم نخواهد بود. تراکم پیکسلی همانی است که به آن نیاز داریم و به معنای تعداد پیکسل در واحد طول (در اینجا اینچ) بوده و برحسب پیکسل در اینچ (ppi) یا نقطه در اینچ (dpi) بیان می‌شود (هر دو واحد یکی بوده و معنای یکسانی دارند). نظرهای مختلفی در رابطه با میزان تراکم پیکسلی مناسب برای ابزارهای قابل‌حمل وجود دارد. درواقع این مساله تا حد زیادی به ابعاد صفحه‌نمایش و فاصله آن از چشم کاربر برمی‌گردد. مثلاً تراکم پیکسلی آیفون 5S برابر 326 و سامسونگ گلکسی اس 4 و ال جی جی 2 به ترتیب برابر 441 و 424 پیکسل در اینچ است. در یک نگاه کلی، هر چه تراکم پیکسلی بالاتر باشد نوشته‌ها و تصاویر واضح‌تر و در اصطلاح شارپ‌تر به چشم می‌آیند.

2- TFT ،IPS و AMOLED
اغلب تبلت‌ها مانند لپ‌تاپ‌ها از صفحه‌نمایش کریستال مایع (LCD) و با فناوری TFT یا thin-film transistor بهره می‌برند. فناوری TFT از قابلیت ماتریکس فعال (active-matrix) برخوردار بوده که به معنای به‌کارگیری یک ترانزیستور در هر پیکسل است. در مقایسه با فناوری قدیمی ماتریکس غیرفعال (passive-matrix) که در آن ترانزیستورها را تنها در طول‌وعرض پنل نمایشگر می‌دیدیم، با جا دادن یک ترانزیستور مجزا در هر پیکسل شاهد زمان پاسخ‌دهی پایین‌تر و کنتراست بالاتری در تصاویر شکل‌گرفته هستیم. نمایشگرهای IPS گونه ویژه‌ای از خانواده TFT هستند که در آنها مولکول‌های کریستال مایع به‌موازات سطح پنل (نسبت به حالت عمودی پیشین) قرار گرفته‌اند. این ویژگی به همراه حضور دو ترانزیستور در هر پیکسل، نمایشگرهای IPS را قادر می‌سازد به زاویه دید وسیع‌تر و رنگ‌هایی یکنواخت‌تر دست یابند.
اغلب محصولات رده‌بالای شرکت سامسونگ مانند گوشی گلکسی اس 5 یا تبلت گلکسی تب اس، برای نمایشگرهای خود از فناوری ویژه‌ای به نام Super AMOLED استفاده می‌کنند. کلمه Super به معنای توکار بودن لایه حساس به لمس در درون صفحه‌نمایش است و کلمه AMOLED یا «دیود ارگانیک تابنده نور ماتریکس فعال» به ساختار ارگانیک کوچکی در درون پیکسل‌ها اشاره دارد که با عبور جریان الکتریسیته از خود نور ساطع می‌کند. این قابلیت نمایشگرهای AMOLED را برخلاف LCD ها از حضور منبع نور در پس‌زمینه بی‌نیاز می‌گرداند و مصرف انرژی کمتر، کنتراست و زاویه دید بالاتر همراه با رنگ‌هایی زنده‌تر را به همراه می‌آورد.

3- فناوری لمس خازنی (Capacitive Touch)
لمس خازنی مرسوم‌ترین فناوری به‌کار رفته در نمایشگر تبلت‌هاست. عملکرد این فناوری به‌این گونه است که میدان الکتریکی در سطح لایه‌ای رسانا و شفاف پخش می‌شود. سپس با برقراری تماس بین انگشت (هادی الکتریکی) و این لایه رسانا، میدان الکتریکی تغییر کرده و مکان تماس مشخص می‌شود. لمس خازنی در مقایسه با فناوری پیشین لمس فشاری که در آن با اعمال فشار و برقراری تماس بین دولایه مکان تماس مشخص می‌شد، قابلیت تشخیص چند لمس همزمان یا multi-touch را در خود دارد.

4- قلم؛ پسیو و اکتیو
برخی تبلت‌ها را یک قلم مخصوص همراهی می‌کند. این قلم که آن را به استایلوس (Stylus) می‌شناسند، در دو نوع Passive و Active ارائه می‌شود. نوع پسیو یک قلم رسانا است و نمایشگر خازنی تمایزی بین آن و انگشت قائل نمی‌شود. در طرف مقابل، نوع اکتیو در درون خود از باتری و مدار الکتریکی برخوردار بوده که به آن دو قابلیت ویژه می‌دهد: حساسیت به فشار و پاک‌کن. نمایشگر خازنی می‌تواند میزان فشار وارده توسط استایلوس اکتیو را تشخیص داده و از خود واکنش‌های مناسبی همچون رسم خطوط ضخیم‌تر در برنامه‌های گرافیکی نشان دهد. همین‌طور پاک‌کن قابلیتی است که در انتهای برخی مدل‌های اکتیو و مانند یک پاک‌کن واقعی قرارگرفته است و کافی است کاربر انتهای قلم را بر طرح یا متن بکشد تا همه‌چیز پاک شود.

5- فبلت (Phablet)
بیایید فرض کنیم در جایگاه یک سازنده تجهیزات همراه هستیم و می‌خواهیم گوشی هوشمندی بسازیم که ابعاد بزرگی نزدیک به تبلت داشته باشد، اما نه آن‌قدر بزرگ که حمل آن را به کابوس تبدیل کند. اگر برای نام‌گذاری این محصول جدید کلمه «فون» به معنای تلفن را با «تبلت» درآمیزیم، ترکیب «فبلت» یک نتیجه احتمالی خواهد بود. فبلت‌ها صفحه‌نمایشی در حدفاصل 5 تا 7 اینچ دارند و درحالی‌که تمامی قابلیت‌های یک گوشی هوشمند را ارائه می‌دهند، از میراث تبلت‌ها که همان نمایشگر بزرگ است بهره می‌برند. برای آشنایی بیشتر در مورد آموزش تعمیرات تبلت می‌توانید به این لینک مراجعه نمایید.