مقاومت های لایه ای

اين نوع مقاومت ها ، ترکيبي از مقاومت هاي سيمي و کربني مي باشند ، يعني دقت مقاومت هاي سيمي را دارند ولي از نظر اندازه و قيمت به مقاومت هاي کربني نزديکند . مقاومت هاي لايه اي را معمولا با رسوب دادن نوار نازکي از ماده مقاومت بر روي يک لوله عايق از جنس سراميک يا شيشه درست مي کنند . براي اتصال مقاومت به مدار ، به دو انتهاي لوله دو سيم رابط وصل مي کنند و براي محافظت مقاومت نيز تمام آن را با ماده عايقي روکش مي کنند.آموزش تعميرات بردهاي الکترونيکي
مقاومت هاي متغير نيز خود به دو دسته کلي مقاومت هاي قابل تنظيم و مقاومت هاي وابسته ( تابع ) تقسيم مي شوند .
مقاومت هاي متغير قابل تنظيم عبارتند از :
?- پتانسيومتر
?- رئوستا

پتانسيومتر (Potentiometer) :
پتانسيومتر از يک المان مقاومتي دوار که درون محفظه اي قرار گرفته ، تشکيل شده است . اين المان مقاومتي ممکن است به صورت سيمي ، لايه اي و يا کربني باشد . دو ترمينال به دو انتهاي اين المان مقاومتي متصل است که مقدار مقاومت بين اين دو ترمينال همواره ثابت و برابر مقدار اهمي المان مقاومتي است . بين اين دو ترمينال ، يک ترمينال ديگر وجود دارد که به يک کنتاکت متحرک متصل است و اين کنتاکت متحرک مي تواند بر روي المان مقاومتي حرکت کند و سبب تغيير مقاومت بين ترمينال وسط و هر يک از ترمينال هاي کناري گردد . براي حرکت کنتاکت متحرک بر روي المان مقاومتي ، انتهاي المان مقاومتي را به يک ولوم و يا به يک صفحه شياردرا که توسط پيچ گوشتي قابل حرکت است متصل مي کنند .

تغيير مقاومت بين ترمينال وسط و يکي از ترمينال هاي کناري مي تواند نسبت به چرخش ولوم و يا صفحه شياردار ، خطي و يا غير خطي باشد که بر اين اساس پتانسيومتر را خطي و يا غير خطي مي نامند . در يک پتانسيومتر خطي به ازاي تغييرات يکسان ولوم و يا صفحه شياردار ، تغييرات مقدار مقاومت بين ترمينال وسط و هر يک از ترمينال هاي کناري يکسان خواهد بود . به عنوان مثال در يک پتانسيومتر خطي اگر به ازاي چرخش ولوم پتانسيومتر از ? درجه تا ?? درجه ، مقاومت بين ترمينال وسط و يکي از ترمينال هاي کناري از ?Ω به ?kΩ افزايش يابد ، در صورتي که ولوم پتانسيومتر از ?? درجه تا ??? درجه چرخانده شود مقاومت بين آن دو ترمينال از ?kΩ به ?kΩ افزايش خواهد يافت . معمولا مقدار مقاومت بين ترمينال هاي کناري پتانسيومتر و يا به عبارتي مقدار اهمي المان مقاومتي پتانسيومتر را بر روي آن مي نويسند که اگر اين مقدار با حرف B شروع شود نشان دهنده خطي بودن پتانسيومتر است و اگر اين مقدار با حرف A شروع شود نشان دهنده اين خواهد بود که پتانسيومتر ما يک پتانسيومتر غير خطي است يعني به ازاي تغييرات يکسان ولوم و يا صفحه شياردار ، تغييرات مقاومت بين ترمينال متحرک و هر يک از ترمينال هاي ثابت يکسان نخواهد بود بلکه اين تغييرات به صورت غير خطي خواهد بود و يا به عبارتي منحني تغييرات مقاومت بين ترمينال هاي ثابت و متحرک نسبت به چرخش کنتاکت متحرک ، غير خطي خواهد بود . پتانسيومتر بيشتر به منظور تقسيم ولتاژ در مدارات مورد استفاده قرار مي گيرد .
رئوستا :
رئوستا همان پتانسيومتر است با يک تفاوت کوچک و آن اين است که در رئوستا يکي از ترمينال هاي ثابت مورد استفاده قرار نگرفته و آزاد مي ماند . به عبارتي رئوستا از يک المان مقاومتي ، يک کنتاکت متحرک و يک کنتاکت ثابت تشکيل شده است . رئوستا در مدارات به منظور تغيير جريان به کار مي رود .

مقاومت هاي وابسته ( تابع ) به مقاومت هايي گفته مي شود که مقدار آنها به عوامل مختلفي مانند حرارت ، نور ، ولتاژ و … بستگي دارد . اين مقاومت ها عبارتند از :
?- مقاومت هاي تابع حرارت
?- مقاومت هاي تابع نور
?- مقاومت هاي تابع ولتاژ
?- مقاومت هاي تابع ميدان مغناطيسي