Hard Disk Drive يا ديسك سخت بعنوان يك محل براي ذخيره سازي اطلاعات يا حافظة دائمي استفاده مي‌شود. در اصطلاح عاميانه به ديسك سخت ، Hard مي گويند . Hard يك حافظة دائمي است كه تمام اطلاعاتي كه در كامپيوتر ديده مي‌شود روي آن ذخيره شده‌است. گفتني است که ديسكها، صفحات گرد مغناطيسي هستند كه روي آنها Track يا شيارهاي هم‌مركزي وجوددارد. شيارها به بخشهايي تقسيم شده‌اند كه به آنها Sector مي‌گويند.

ديسكهاي سخت ابتدا در ظرفيت‌هاي چند مگابايتي به بازار عرضه شدند ، Hardهاي 640 مگابايتي ممكن است هنوز هم يافت شوند، اما به سرعت Hardهاي چند گيگابايتي به بازار آمدند . ديسكهاي سخت با ظرفيت‌هاي 1.2 ، 2.3 ، 3.2 ، 4.3 ، 6.4 و 10.2 گيگابايتي به سرعت و در طي چند سال به بازار عرضه شدند، در حال حاضر بيشتر دارندگان كامپيوترهاي شخصي داراي هارد هايي با ظرفيت‌هاي 20 ، 40 ، 60 و 120 گيگابايت هستند.
ديسكهاي سخت در دو اندازة فيزيكي به بازار عرضه شدند ، مدلهاي قديمي كه در ابتدا وجود داشتند به اندازة يك درايو CDROM بودند و عده‌اي ديگر به اندازه يك درايو Floppy، كه امروزه معمولاً تنها از اين نوع در بازار به چشم مي‌خورد. البته هارد هاي امروزي نيز در در اندازه Slim و Normal در بازار وجود دارند که تنها تفاوتشان در ضخامت آنها مي باشد .
Hardها داراي دو محل اتصال كابل هستند . يكي براي اتصال يک كابل چهار پين سوكتي، كه براي برقراري جريان برق به كار مي‌رود و ديگري يك اتصال 39 پين كه براي انتقال Data به كار مي‌رود. سمت قرمز اين دو كابل بايد به طرف يكديگر باشد. البته با زائده‌اي كه روي اين كابل‌ها وجود دارد ، ما نمي‌توانيم آنها بصورت اشتباه در محل اتصالشان قرار دهيم . البته ممکن است گاهي هاردديسکهايي ببينيد که تعداد پين‌هاي کابل دادهء آن 50 عدد است. اين هاردها از نوع SCSI است و بايد به يک محل اتصال SCSI متصل شوند. اين محل يا روي يک Main Board وجوددارد و يا بايد براي اتصال آن يک برد SCSI تهيه کرده و آن را روي شيار مربوط قرار دهند .
علاوه بر محل اتصال کابل‌ها، تعدادي پين در دو رديف ديده مي‌شوند. اين پين‌ها براي تعيين ترتيب درايو جاري هستند. بوسيلهء قراردادن شيئ کوچکي به نام Jumper که براي اتصال دو پين مجاور به کارمي‌رود ، ما مي‌توانيم يک اتصال بين دو پين ايجاد کنيم. با ايجاد اين اتصال تعيين مي‌کنيم که اين درايو Master است يا Slave . براي اينکه بدانيد يک جامپر را چگونه با قرارداد مي‌توانيد به برچسب روي هارد توجه کنيد.
مكانيسم عملكرد درايو ديسكهاي سخت نيز مانند CDROM و فلاپي‌درايو است، دو موتور اصلي، يكي براي چرخاندن ديسك و ديگري براي حركت دادن هد، وجود دارد. تفاوت‌ هاردديسك با فلاپي از نظر مكانيسمي وجود چندين صفحة روي هم در ديسكهاي سخت است كه به آنها استوانه گفته مي‌شود، البته سرعت چرخش ديسكها و خواندن و نوشتن اطلاعات در Hard بسيار بيشتر از فلاپي است.
هاردديسكها داراي چند قسمت اصلي هستند که عبارتند از :
• موتور گردانندة ديسكها.
• موتور محرك هد.
• برد اصلي، براي كنترل هارد.
• محل اتصال کابل برق و Data.
• بدنة فلزي براي محافظت از هارد.
بايد به خاطر داشته باشيم كه در جابجايي ديسكهاي سخت بايد بسيار دقت نمود. زيرا، كوچكترين ضربه مي‌تواند روي ديسكها ايجاد خرابي يا Bad Sector نمايد.
ديسك‌هاي‌سخت IDE از كابل‌هاي نواري پهني استفاده‌مي‌كنند، كه درداخل‌كامپيوتر بسيار به‌چشم‌مي‌آيند . ديسكهاي‌سخت ساتا از كابلهاي نواري با پهناي بسيار كمتري استفاده‌مي‌كنند. اين كابلهاي نازك داراي كانكتورهاي بست‌داري هستند كه كاركردن با آنها را ساده‌تر مي‌كند.
ديسكهاي‌سخت ساتا اطلاعات را با سرعت متوسطم 150 مگابيت بر ثانيه انتقال مي‌دهند. اما مقاله‌هاي زيادي روي اينترنت در مورد هارد ديسكهاي با سرعت 3 گيگا بيت در ثانيه خواهيد يافت. حال قصد داريم تا يک هارد IDE را با يک هارد Sata مقايسه كنيم و ببينيم چرا صنعت در آينده تكنولوژي SATA را برخواهدگزيد.
ابتدا يك كامپيوتر قديمي را به يك هارد SATA مجهز مي‌كنيم. و بعد از آن دو كامپيوتر امروزي، با سرعت متعارف را با ديسك‌هاي‌سخت IDE براي مقايسه انتخاب مي‌نماييم.
در اين قسمت يك انتقال فايل معمولي را انجام مي‌دهيم. براي اينكه در هر سه كامپيوتر انتقال اطلاعات كاملاً مشابه باشد در ويندوز XP شاخه system32 انتخاب شده، که در حدود 330 مگابايت حجم و حدود 2000 عدد فايل در آن وجود دارد.حال در DOS فرمان copy را اجرا مي‌کنيم، نتايج جالبي بدست مي آيد که عبارتند از :
1- انتقال اطلاعات کامپيوتر جديد اول به همراه هارد IDE در زمان 127 ثانيه
2- انتقال اطلاعات کامپيوتر جديد دوم به همراه هارد IDE در زمان 151 ثانيه
3- انتقال اطلاعات کامپيوتر قديمي به همراه هارد Sata در زمان 44 ثانيه
در آزمايش بعدي زمان بوت شدن سيستم لحاظ شده است که البته اين زمان از لحظه نمايش تصوير آغازين ويندوز تا لحظه اي که Desktop به حالت عادي در مي ايد محاسبه شده است . نتايج اين آزمايش بدين شرح مي باشد
1- بوت شدن کامپيوتر جديد اول به همراه هارد IDE در زمان 28 ثانيه
2- بوت شدن کامپيوتر جديد دوم به همراه هارد IDE در زمان 28 ثانيه
3- بوت شدن کامپيوتر قديمي به همراه هارد SATA در زمان 17 ثانيه
البته در اين تستها به كارخانه سازنده ديسكها اشاره نشده است، که مطمئناً با در نظر گرفتن اين فاكتورنتايج آزمايش تغيير خواهد كرد ولي در آزمايش‌ها هر دو مدل IDE و SATA ساخت يك كارخانه بودند. اين مطلب نکاتي را در مورد آموزش تعميرات هارد ارائه مي دهد.