میان افزار یا Firmware چيست ؟

آموزش تعمیر کامپیوتر- جواب دادن به اين سؤال كمي پيچيده است. تا حدودي مي‌توان گفت كه با يك مفهوم سر و كار داريم مفهومي به نام ميان‌افزار موجوديتي كه نه سخت‌افزار است نه كاملاً مي‌توان آن را نرم‌افزار دانست. بهتر است كمي بيشتر توضيح دهيم.
براي مديريت هر سخت‌افزاري يا بهتر بگوييم براي استفاده بهينه از امكانات سخت‌افزاري، نيازمند يك سيستم مديريتي هستيم كه توانايي مديريت و زمانبندي اجرا و كنترل فرآيندها و پردازش‌ها را داشته باشد. در مدل‌هاي پيشرفته (مانند انواع كامپيوتر، برخي از مدل‌هاي گوشي موبايل و انواع Handheld) نام اين سيستم مديريتي سيستم‌عامل و در مدل‌هاي ساده‌تر (مانند انواع پخش‌كننده MP۳ ، انواع ساده گوشي موبايل همانند نوكيا ۱۱۰۰ و انواع ساده‌تر و دستگاه‌هاي ساده‌تر مانند انواع رايتر ) نام آن Firmware يا به فارسي ميان‌افزار است.

در انواع پيشرفته، كار ميان‌افزار ترجمهِ دستورات نرم‌افزاري به زبان قابل فهم براي سخت‌افزار و در انواع ساده‌تر مثلاً در يك پخش‌كننده MP۳ تفسير فرامين صادر شده از طريق دكمه و درخواست اجراي فرمان مورد نظر از سيستم يا مدارات موجود در دستگاه است.

محل دقيق ميان‌افزار كمي بالاتر از سخت‌افزار است. در واقع مي‌توان اظهار داشت كه اولين نرم‌افزار مرتبط ( يا حتي تنها نرم‌افزار) با سخت‌افزار، ميان‌افزار است. برنامه‌نويسان مي‌دانند كه محل قرارگيري ميان‌افزار، دقيقاً پايين‌تر از اسمبلر است.

ميان‌افزارها را در كارگاه يا كارخانه به وسيله دستگاه‌هايي به نام Emulator در حافظه‌هاي قابل برنامه‌ريزي و فقط خواندني موسوم به Programable Read- Only Memory) PROM) قرار مي‌دهند. در واقع اين حافظه‌ها را به وسيله Emulator برنامه‌ريزي مي‌كنند. يك نمونه از انواع اين حافظه‌ها همان بايوس كامپيوتر است كه ميان‌افزاري را (همان تنظيمات بايوس) نيز اجرا مي‌كند. محتويات اين حافظه‌ها نيز ايستا است و پس از خاموش شدن دستگاه به اطلاعات موجود در آن‌ها صدمه‌اي وارد نمي‌آيد.

گاهي ممكن است در زمان طراحي و توليد اين ميان نرم‌افزارها (كه در مرحله طراحي و توليد گهگاه به اندازه يك برنامه سنگين محاسباتي زمان‌بر هستند) مشكلاتي به وجود آيد كه تنها در زمان عملكرد مشخص شوند. از اين رو توليدكنندگان سخت‌افزار مرتباً به بررسي ميان‌افزارهاي نصب شده اقدام مي‌كنند و در صورت وجود خطا يا ايراد نرم‌افزاري، اقدام به برطرف نمودن آن ايراد مي‌كنند و نسخه بروز شده آن ميان‌افزار را منتشر مي‌سازند. از اين رو بروز‌رساني ميان‌افزار سخت‌افزار‌هاي نصب شده در كامپيوترمان، گوشي موبايلمان، پخش‌كننده MP۳ و دستگاه‌هاي سخت‌افزاري كه كنترل شبه‌‌نرم‌افزاري دارند، كاري عاقلانه و سنجيده است.

رايتر شما چه CD Writer باشد، چه DVD Writer، فارغ از نوع، مدل و نشان تجاري دستگاه، داراي يك Firmware است. مانند تمام نرم‌افزارها، Firmware نيز مرتباً از سوي سازنده ارتقا پيدا مي‌كند. دليل اين كار نيز كاملاً مشخص است؛ برطرف كردن مشكلات و نواقصي كه در زمان طراحي يا توليد و اجراي آن به‌وجود مي‌آيند.

اين مشكلات ممكن است در مراحل اوليه طراحي و توليد خود را نشان ندهند. معمولاً پس از اجراي نرم‌افزار، نمايش انواع باگ‌ها و مشكلات منطقي و غير‌منطقي شروع مي‌شود و شب‌هاي به‌ياد ماندني‌اي را براي تيم طراحي به يادگار خواهد گذاشت. از اين‌رو هر توليد‌كننده‌اي براي اين‌كه ضمن حفظ اعتبار خود مشكلاتي را كه ممكن است در زمان استفاده توسط كاربر تشخيص داده شوند، برطرف سازد، اقدام به تهيه نسخه‌هاي بهبود يافته Firmware دستگاه‌هاي توليدي خود مي‌نمايد.

توجه داشته باشيد كه ممكن است در زمان استفاده از درايو نوري خود، هرگز متوجه مشكلات موجود نشويد، اما مطمئن باشيد اگر با روشي كه در ادامه معرفي خواهد شد، آگاهي يافتيد كه Firmware بروز شده‌اي از سوي توليد كننده ارائه شده است، به طور حتم مشكل يا مشكلاتي در Firmware دستگاه وجود دارد. بنابراين مي‌توانيد اقدام به بروز‌كردن دستگاهتان كنيد.

مراحل كار

اول از همه بايد نوع و مدل درايو موجود را تشخيص دهيد. براي اين‌كار بهتر است از خود ويندوز كمك بگيريد. البته نرم‌افزارهايي هم وجود دارند كه به بررسي سخت‌افزارهاي نصب شده روي كامپيوتر مي‌پردازند و نشان تجاري، مدل و اطلاعات مختلفي از جمله نگارش و مدل Firmware هر دستگاه را به شما ارائه مي‌دهند.

از قسمت System Properties تب Hardware را انتخاب نماييد و روي دكمه Device Manager كليك كنيد. روي علامت (+) عبارت DVD/CD-ROM Drives كليك كنيد. فهرست درايوهاي نوري موجود روي كامپيوترتان را مشاهده خواهيد كرد. در اين فهرست نام هر دستگاه به همراه مدل آن آورده شده است. به عنوان مثال، به چنين عبارتي برخورد خواهيد كرد:

SONY DVD RW DRU-۸۲۰۸A
اين عبارت علاوه بر نام توليد‌كننده، نوع و مدل دستگاه را نيز نمايش مي‌دهد. اگر از اين روش لذت نمي‌بريد، مي‌توانيد از Nero كمك بگيريد. در مجموعه نرم‌افزاري Nero، برنامه‌اي به نام Nero Info Tool وجود دارد كه از همان ابزارهايي است كه تمام زير‌و‌بم‌‌هاي موجود و مرتبط با درايوهاي نوري را بررسي مي‌كند. مزيت استفاده از اين ابزار اين‌است كه نگارش Firmware درايو را نيز نمايش مي‌دهد.
منبع: میکرو رایانه