نجات از خرابى هارد ديسك و كارهايي كه بايد انجام گيرد.
روزي همچون روزهاي قبل، شما كامپيوتر خود را روشن مي‏كنيد ولي بجاي مشاهده لوگوي معروف ويندوز هيچ چيز نمي‏بيند. با خود فكر مي كنيد كه شايد هارد ديسكتان صدمه ديده است! وحشت زده ميشويد . آيا هفته‏ها است كه از كار بيكار شده‏ايد يا ساعات اوقات فراغت خود يا حتي شغل خود را از دست داده‏ايد؟ بايد چه كار كنيد؟
دقيقا همان كاري را بايد انجام دهيد كه يك خلبان خبره در موقع مواجه با يك مشكل جدي انجام ميدهد: بايد به فهرست كارهايي مراجعه كنيد كه بايد آنها را در مواقع اضطراري انجام دهيد، درست عمل كنيد و به موقع اقدام نماييد. اين مطلب نکاتي را در مورد آموزش تعميرات هارد ارائه مي دهد.
1 – وحشت نكنيد، سخت نگيريد، نفس عميقي بكشيد و آرام باشيد. وجود يك صفحه نمايش خالي يا اشكال در راه اندازي دستگاه هميشه به اين معنا نيست كه هارد درايو شما صدمه ديده است . هارد ديسكهاي امروزي معمولا نسبت به همه قطعات مهم ديگر كامپيوتر عمر بيشتري دارند و اجراي برنامه هاي كمكي سيستم در مواقع غير ضروري و يا حذف و نصب مجدد سخت افزار شما بيش از آنكه مفيد باشد مضر است .
2 – دستگاه را مجددا راه اندازي نماييد، كامپيوتر خود را خاموش كرده 10 ثانيه صبر كنيد و سپس دوباره آنرا روشن نماييد. اينكار كامپيوتر را مجددا راه اندازي مي‏نمايد . اينكار براي حل مشكل لازم است .
3 – كنترل بديهيات : اگر صفحه نمايش شما همچنان خالي و بدون تصوير است، همه سيمهاي برق، كابلها و كانكتورها را براي اطمينان از اينكه آنها درست وصل شده‏اند، كنترل نماييد.
محافظ افزايش برق خود را كنترل كنيد تا اطمينان پيدا كنيد كه فيوز نپريده يا بخاطر يك ضربه ولتاژ اشتباه آسيب نديده باشد. و اطمينان پيدا كنيد كه تنظيمات نور و كنتراست مانيتور شما بهم نريخته باشد .
4 – گوش بزنگ كليدها باشيد: وقتي كامپيوتر شما شروع به كار مي‏كند، بايد صداي سرعت گرفتن فن تامين كننده برق را بشنويد يا (آنرا حس كنيد) . همچنين بايد صداي چرخش آرام هاردديسك خود را بشنويد. اگر مشكلي از بابت سخت افزار و جود نداشته باشد، ممكن است قدرت برق ضعيفي داشته باشيد يا حتي اتصال آن شل شده باشد. جعبه كامپيوتر خود را باز كنيد و اطمينان حاصل كنيد كه همه كابلهاي منبع تغذيه هارد درايو و مادر بوردتان درست وصل شده‏اند. (بخاطر داشته باشيد كه هميشه قبل از تماس دست با هر قطعه داخلي كامپيوتر خود از يك دستكش ضد استاتيك يا هر نوع محافظ ضد استاتيك ديگر استفاده كنيد.)
اگر قبل از قفل شدن سيستم خود صداي خبر بوق متوالي را شنيديد، تعداد بوقها و همچنين كوتاهي و بلندي صداي آنها را يادداشت كنيد.
اين پيام خطاي صوتي از BIOS سيستم شما اطلاعاتي را درباره اشكال بوجود آمده در اختيار شما ميگذارد. اين مشكل را با سازنده سيستم خود در ميان بگذاريد تا آن را شناسايي نمايد.

5- جستجوي كليدها: وقتي كامپيوتر شما راه اندازي ميشود، يك تست Power-on self را اجرا مي‏نمايد كه وجود يكسري قطعات اصلي سخت افزار از جمله چيپهاي حافظه، كارتهاي ويديويي و هارد درايوها را تاييد مي‏نمايد. وقتي نتيجه كنترل هر قطعه روي مانيتور ظاهر ميشود، بدنبال پيامهاي خطا بگرديد. (فشردن كليد Pause صفحه نمايش را بمنظور جلوگيري از محو شدن سريع پيامها فريز مي‏نمايد).

همچنين ممكن است وقتي سيستم شما با ابزارهاي سطح بالايي همچون درايو سي دي رام شروع به كار ميكند پيامهاي تاييد يا خطايي را دريافت كنيد. با وجود اين، هميشه پيام خطا داده نميشود.
اگر سيستم شما در هنگام پيكر بندي چنين دستگاه جانبي قفل كند، علت آن فقط بد بياري است.
اگر سيستم شما ويندوز را راه اندازي مي‏كند، پس ديسكتان حداقل تا حدي كار ميكند. ويندوز 95و 98 هنوز هم براي Load نمودن درايورهاي بعضي از سخت افزارهاي قديمي از فايلهاي auto exec, bat , config.sys در Dos استفاده مي‏نمايد. اگر كامپيوتر شما در هنگام Load كردن اين درايورها قفل نمايد بايد پس از مشاهده عبارت “Starting windows 9x”” كليد f8 را فشار دهيد. اينكار به شما امكان ميدهد تا فايلها را فورا در يك مرحله به اجرا در آوريد و ببنيد كه در هنگام بروز مشكل چه چيزي را دستگاه Load مي‏نمايد.
اگر بجاي پيام “Starting windows 9x”” پيام خطاي Boot Disk Failure يا Operating system not found را دريافت كرديد، مفهومش اين است كه كامپيوترتان نمي‏تواند ويندوز را از هارديسك Load نمايد. و اين احتمالا نشان دهنده درايوي مي‏باشد كه بطرز بدي آسيب ديده است.
6- راه اندازي بوسيله يك فلاپي: اين فرآيند از هارددرايو صرفنظر كرده و سلامت كامپيوترتان را تاييد مي‏كند. از ديسك راه انداز ويندوز همراه سيستم خود استفاده نماييد. اگر ديسك راه انداز نداريد، بهتر است قبل از نياز آن را بدين طريق ايجاد نماييد: يك فلاپي ديسك خالي را جايگذاري كرده و در برنامه Control Panel روي Add/Remove Programs را كليك نماييد و سپس جدول Startup Disk را انتخاب كرده و روي Create Disk را همانطور كه نشان داده شده كليك نماييد.
سيستم خود را با ديسك راه انداز داخل درايو فلاپي مجددا راه اندازي نماييد. اگر سيستم شما عمل راه اندازي را با موفقيت انجام ميدهد و A:\ ظاهر مي‏شود، پس كامپيوترتان خوب كار مي‏كند. همچنين دسترسي به هارد ديسك خود را با تايپ C: در صفحه DOS و فشردن كليد Enter امتحان كنيد. اگر C:\ را دريافت نموديد، دايركتوريها را تغيير داده و يك فايل كوچك را روي فلاپي كپي نماييد.

اگر درست كار ميكند، مي‏توانيد عمل نوشتن بر روي ديسك را انجام دهيد و بدانيد كه ديسكتان هنوز سالم است (بعضي از ديسكها خيلي زود خراب ميشوند.) از فرصت استفاده كنيد و از فايلهاي مهم مورد نياز خود پشتيبان تهيه نماييد و سپس يك برنامه كمكي مخصوص عيب يابي هارد ديسك مثل Scan Disk را كه از ديسك راه انداز قابل اجرا مي‏باشد، اجرا نماييد يا حتي مي‏توانيد از برنامه Norton Disk Doctor استفاده نماييد.
7 – كنترل تنظيمات CMOS خود: اگر پيام خطايي مبني بر عبارت “Drive c: not found" (يا چيز ديگري شبيه به آن) دريافت نموديد، مفهومش اين است كه كامپيوتر شما نمي‏تواند هارد ديسك را شناسايي نمايد چون همه تنظيمات CMOS را از دست داده است و اين زماني اتفاق مي‏افتد كه باتري CMOS را وارد نماييد: وقتي كامپيوترتان راه اندازي مي‏شود، كليد f10, f1, وDelete را فشار دهيد يا هر كليد ديگر كامپيوترتان. (دستورهاي همراه اين برنامه را نيز كنترل كنيد.) اگر هاردديسك مورد نظر شما ليست نشده است، بايد دوباره تنظيمات ديسك را وارد نماييد. مي‏توانيد اينكار را بطور دستي انجام دهيد (تنظيمات معمولا روي كيس هارد درايو چاپ شده است)، ولي اكثر كامپيوترها با استفاده از برنامه پيكر بندي خودكار هارد درايو كه مخصوص برنامه راه انداز CMOS مي‏باشد، مجددا اين تنظيمات را براي شما وارد مي‏كنند.
اگر همه اين مراحل را طي نموديد ولي هارد درايوتان هنوز كند است پس بايد با متخصصين اين زمينه مشورت نماييد. Drive savers , ontrack Data Recovery دو سرويس مخصوص بازيابي داده هستند كه ميتوانند داده روي درايو خراب شده را بازيابي نمايند.