آموزش تعميرات هارد- پارتيشن بندي به بياني ساده، عبارت است از تقسيم کردن فضاي هارد ديسک به دو يا چند قسمت به طوري که هر يک از اين قسمت ها از ديد ويندوز همانند يک هارد ديسک مستقل عمل مي کنند. امروزه بالا رفتن فضاي هارد ديسک هايي که براي کامپيوترها خريداري مي شود. پارتيشن بندي را امري تقريبا ضروري کرده است، چرا که چند ديسک کوچک، بهتر از يک ديسک بزرگ اطلاعات را نگهداري مي کنند. امروزه بسياري از کامپيوترها به هارد ديسکي با ظرفيت بالا مجهزند اما از اين فضا به نحو مناسب استفاده نمي شود. معمولا اطلاعات خود شما، فايل ها و برنامه هاي ويندوز در کنا رهم روي درايو C مي نشينند و اگر اتفاقي براي سيستم بيفتد، همه چيز با هم از بين مي رود. اما با تقسيم بندي هارد به دو يا چند تکه، در واقع دو يا چند درايو مستقل از هم داريد، که خراب شدن يکي، هيچ تاثيري روي اطلاعات بقيه درايوها نمي گذارد. بدين ترتيب. مي توانيد فايل هاي اطلاعاتي خود را از ...

فايل هاي برنامه اي ويندوز جدا کرده و اسناد، عکس ها و فيلم هاي خود را حتي در صورت از کار افتادن ويندوز حفظ کنيد.

? يک راه حل: بک آپ
يکي از دلايلي که بسياري از کاربران به خاطر آن از سيستم خود به طور کامل بک آپ نمي گيرند اين است که جايي براي نگهداري فايل بک آپ ندارند. بک آپ گرفتن روي سي دي هم وقت گير است و هم اگر قرار باشد به طور منظم اين کار را بکنيد، خيلي زحمت دارد. اما بک آپ گرفتن روي هاردديسک، هم سريع است، هم آسان و هم بي دردسر . البته بعيد است که همه روي سيستم خود دو هاردديسک داشته باشند، اما خوشبختانه اگر دو پارتيشن داشته باشيد، مي توانيد از دومي به عنوان بک آپ پارتيشن اول استفاده کنيد. در اين حالت مي توانيد کل ويندوز را روي پارتيشن دوم بک آپ بگيريد تا هر وقت ويندوز از کار افتاد يا دردسر درست کرد ظرف کم تر از نيم ساعت، آن را با تمام برنامه ها و نرم افزارهايش برگردانيد. البته توجه داشته باشيد که اين کار شما را از خطر آسيب ديدگي فيزيکي هارد نجات نمي دهد، يعني اگر هاردديسک به طور فيزيکي اشکال پيدا کرد و قابل استفاده نبود ديگر نمي توانيد از بک آپ خود استفاده کنيد. به همين دليل هميشه بهتر است روي سي دي هم يک نسخه بک آپ داشته باشيد. اگر مي خواهيد درک بهتري از نحوه پارتيشن بندي هارد داشته باشيد، بايد ابتدا با خود هارد ديسک به صورت پايه اي آشنا شويد. هاردديسک به صورت فيزيکي از چند ديسک مغناطيسي تشکيل شده است که در فواصل بسيار کوچک روي همديگر انباشته شده اند و يک محور مرکزي آن ها را در جاي خود ثابت نگه مي دارد. اين صفحات حول اين محور مي چرخند و مي توانند اطلاعات مغناطيسي را در هر دو روي خود ثبت کنند. براي خواندن و نوشتن اطلاعات روي صفحات هدهايي تعبيه شده اند که قابل حرکت هستند. براي درک بهتر موضوع، دستگاه هاي گرامافون را در نظر بگيريد که يک صفحه داخل آن مي چرخد و هد روي صفحه گذاشته مي شود. منتها اين مقايسه خيلي هم درست نيست؛ چرا که در گرامافون فقط يک هد وجود دارد که آن هم با صفحه تماس فيزيکي دارد. در حالي که در هارد ديسک چنين نيست( براي هر صفحه يک هد گذاشته شده و تماس فيزيکي هم ندارند ) ديگر اين که هد، در گرامافون به صورت مارپيچي به طرف مرکز صفحه حرکت مي کند. در حالي که در هارد ديسک، هدها با آزادي کامل به جلو و عقب مي روند. چرش صفحات و جلو عقب رفتن هد، باعث مي شود که هر نقطه از ديسک قابل دسترسي باشد.

? اسرار فرمت کردن
براي اين که هارد ديسک قابل استفاده باشد،قبل از هر چيز بايد فرمت شود. فرمت کردن هارد آن را به وضعيت « صفر» مي برد تا اطلاعات روي آن قابل ذخيره و بازيابي شوند. معمولا سازنده هارد ديسک يک فرمت اوليه يا اصطلاحا «سطح پايين» روي هارد انجام مي دهد و شما فقط بايد فرمت سطح بالا روي آن انجام دهيد تا سيستم فايلي روي آن قابل اعتماد باشد. فرمت سطح پايين ساختار فيزيکي اوليه ديسک را شکل مي دهد. يعني تراک ها، سکتورها و سيلندرها را مي سازد. تراک مثل شيارهاي روي صفحات گرامافون هستند. با اين تفاوت که شيارها در صفحه گرامافون به صورت مارپيچي به مرکز صفحه منتهي مي شوند، ولي در هارد ديسک، شيارها هم مرکزي هستند و هر چه به مرکز نزديک تر مي شويم، دايره کوچک تر مي شود. هر شيار با يک خط فرضي که از مرکز صفحه بيرون کشيده شده ( شبيه به پره هاي چرخ يک دوچرخه) به چند سکتور تقسيم مي شود. هر سکتور مي تواند اندازه مشخصي از اطلاعات را نگهداري کند. هر چه از مرکز صفحه به طرف بيرون مي رويم. سکتور بزرگ تر شده و در نتيجه اطلاعات بيش تري را مي تواند ذخيره کند. يادتان باشد که شيارها هم روي صفحه و هم پشت صفحه تشکيل مي شوند. به عبارت ديگر،پشت و روي صفحه قابليت ذخيره سازي اطلاعات را دارد. شيارهايي که از مرکز صفحه فاصله يکساني دارند، در تمام صفحات تشکيل دهنده هارد ديسک از بالا به پايين سيلندر يا استوانه را تشکيل مي دهند. بنابراين، هر هارد ديسک به تعداد شيارهاي هر صفحه خود سيلندر دارد. با دسته کردن تعدادي از اين سيلندرهايي که در مجاورت يکديگر قرار دارند،پارتيشن ساخته مي شود. به عبارت ديگر وقتي هارد ديسک را پارتيشن بندي مي کنيد، در واقع قسمت هاي لوله اي شکل را روي صفحات هارد جدا مي کنيد. قطر هر لوله بستگي به سايز پارتيشن شما دارد. مثلا در هارد ديسکي که فقط يک پارتيشن دارد، قطر اين لوله به اندازه کل مساحت صفحه هارد ديسک است.

? فرمت منطقي
بعد از اين که هارد ديسک خود را به چند پارتيشن تقسيم کرديد، بايد هر يک را به صورت منطقي ( logical ) فرمت کنيد تا اطلاعات روي آن ها قابل ذخيره باشند. فرمت کردن منطقي هارد ديسک يا پارتيشن، سيستم فايل ( file system ) را روي آن سوار مي کند،سيستمي براي نگهداري و سازمان دادن به اطلاعات شما. براي درک بهتر موضوع فرض کنيد بخواهيد کتابخانه اي را بر پا کنيد. ابتدا بايد ساختماني را که براي کتابخانه در نظر گرفته ايد قفسه گذاري کنيد تا کتاب ها داخل قفسه ها نگهداري شوند. بعد بايد شيوه اي را براي مرتب کردن کتاب ها اتخاذ کنيد تا دسترسي به هر کتاب به سرعت و سهولت امکان پذير باشد. اين شيوه مي تواند به اين صورت باشد که مثلا کتاب ها را به ترتيب حروف الفباي عناوين آنها پش سر هم داخل قفسه ها بگذاريد. يا اين ترتيب مي تواند بر اساس مثلا نام نويسندگان باشد. قفسه بندي کتابخانه مثل پارتيشن بندي ها هارد ديسک و شيوه انتخابي شما در نگهداري کتاب ها، مثل فرمت کردن منطقي هارد ديسک است. هيچ کتابخانه اي نمي تواند بدون قفسه بندي سيستم فهرست نويسي دوام بياورد. سيستم عامل کامپيوتر هم بدون سيستم بايگاني قابل استفاده نيست.

? پارتيشن بندي
فکر مي کنم حالا درک روشني از مسئله پارتيشن بندي داشته باشيد. پس حالا بايد دانسته هاي خود را به مرحله عمل برسانيد. براي ساخت پارتيشن جديد هم مي توانيد از همان ابتداي کار هنگام نصب ويندوز اقدام کنيد. هم مي توانيد بعد از نصب ويندوز به کمک برنامه هاي مخصوص پارتيشن بندي اين کار را انجام دهيد. روش اول باعث مي شود کل هارد شما پاک و همه چيز از نو ساخته شود. بنابراين اگر از قبل اطلاعاتي روي هارد خود داريد که نمي خواهيد از دست بدهيد، بايد از آن ها بک آپ بگيريد. سپس سي دي بوت ويندوز اکس پي را داخل درايو گذاشته و در برنامه Setup دستور العمل پارتيشن بندي هارد را دنبال کنيد. براي کمک به شما، اين دستورالعمل را در کادري جداگانه با تصاوير مربوطه توضيح داده ام. اگر نمي خواهيد اطلاعات خود را با پارتيشن بندي از دست بدهيد، بهتر است از نرم افزارهاي مخصوص اين کار استفاده کنيد. برنامه هاي زيادي در اين زمينه وجود دارند که به صورت رايگان از اينترنت قابل دريافت هستند، ولي تقريبا هيچ يک از آن ها نمي توانند سيستم NTFS را پارتيشن بندي کنند. سيستم NTFS نوعي سيستم بايگاني است که در کارايي ويندوز اکس پي نقش مهمي دارد. بنابراين بهتر است از نرم افزارهاي جدي تر و معروف تر در اين زمينه استفاده کنيد. يکي از اين نرم افزارها Partitions Magic نام دارد که کلياتي از آن را در کادري جداگانه براي شما توضيح داده ام.

? تبديل سيستم فايل
بسياري از ابزارهاي پارتيشن بندي قابليتي دارند که بدون از بين بردن اطلاعات مي تواند سيستم بايگاني پارتيشن شما را تغيير دهد. اگر تا به حال از سيستم بايگاني FAT32 استفاده مي کرديد و هيچ دليل خاصي براي داشتن اين سيستم نداريد،بهتر است آن را به سيستم کارآمدتر NTFS تبديل کنيد. برنامه Partition Magic مي تواند اين کار را بکند. يکي از خوبي هاي داشتن دو پارتيشن و جدا کردن ويندوز از اطلاعات شخصي شما اين است که اگر مجبور شديد ويندوز را از نو نصب کنيد، مي توانيد با خيال آسوده پارتيشن مربوط را فرمت کنيد و به پارتيشني که فايل هايتان را روي آن گذاشته ايد،دست نزنيد. خوبي ديگر اين است که با استفاده از برنامه هايي که از هارد « تصوير » مي گيرند، مي توانيد تصويري از پارتيشن اصلي خود گرفته و روي پارتيشني ديگر ذخيره کنيد. برنامه هايي مثل Drive lmage اين کار را انجام مي دهند. در اين صورت، هر وقت ويندوزتان از کار افتاد و مجبور شديد از نو به نصب آن بپردازيد، مي توانيد به جاي اين کار، تصوير پارتيشن حاوي ويندوز را بازيابي کنيد.

? درباره سيستم فايل بيش تر بدانيد
سه نوع سيستم فايل معروف وجود دارد که هر کس به عنوان کاربر ويندوز بايد باآن ها آشنا باشد. ابتدا FAT به وجود آمد که سر نام عبارت Fille Allocation Table است. اين سيستم در DOS و ويندوز 95 استفاده مي شد و به FAT16 نيز معروف است. FAT16 مي توانست هاردهاي حداکثر 2 گيگابايتي را فرمت کند. بعد از اين سيستم، FAT32 آمد که هاردهاي بالاتر از 2 گيگابايت را هم مي توانست فرمت کند. با ظهور ويندوز NT و بعد از آن 2000 ، سيستم بايگاني NTFS به وجود آمد. اين سيستم به لحاظ کارآيي بسيار بهتر از هر دو FAT عمل مي کند وهاردهاي تا چند ترابايت را مي شناسد. انتخاب سيستم بايگاني کار ساده اي است،هميشه NTFS را انتخاب کنيد، مگر اين که براي انتخاب FAT دليل خاصي داشته باشيد. مثلا اگر در شبکه اي هستيد که بعضي کامپيوترهاي آن ويندوز 98 دارند، مجبوريد از FAT استفاده کنيد. چون ويندوز 98 سيستم NTFS را نمي شناسد.

? جادوي پارتيشن
اگر پاک شدن اطلاعات برايتان مهم نيست، همان سي دي نصب ويندوز اکس پي براي پارتيشن بندي هارد کفايت مي کند. اما نرم افزارهاي مستقلي وجود دارند که بدون از بين بردن اطلاعات اين کار را براي شما انجام مي دهند. Partition Magic8 محصول شرکت Powerguest يکي از بهترين آن هاست. محيط اين برنامه خيلي شبيه Windows Explorer است و ويزاردهايي دارد که کار را بسيار آسان کرده اند، با چند کلد مي توانيد هاردديسک خود را به چند پارتيشن تقسيم کنيد. اگر چه اين برنامه اعلام کرده که در پارتيشن بندي هارد به اطلاعات شما دست نمي زند،اما منطق حکم مي کنيد که از اطلاعات مهم خود بک آپ بگيريد، چون روي هيچ چيز نمي توان حساب کرد. مثلا اگر هنگام کار اين برنامه،برق قطع شود.به احتمال زياد اطلاعات را از دست خواهيد داد. براي تقسيم يک هارد بهدو پارتيشن ابتدا اندازه پارتيشن اصلي را تا ان جا که حجم اطلاعات روي آن اجازه مي دهد، کوچک کنيد. سپس در محل خالي شده، يک پارتيشن جديد ايجاد کنيد. بعد از انجام اين تنظيمات دکمه Apply را بزنيد تا کار عملا آغاز شود.

? نصب ويندوز اکس پي از نو

1) پارتيشن جديد
براي ساخت پارتيشن جديد، کامپيوتر خود را از طريق سي دي ويندوز اکس پي بوت کنيد. با زدن دکمه Enter وارد برنامه Setup ويندوز شويد. با زدن کليد f8 « توافق نهايي کاربر» را بپذيريد. سپس پارتيشن فعلي خود را انتخاب کنيد و کليد D را بزنيد تا پارتيشن پاک شود. حال کليد C را بزنيد تا يک پارتيشن جديد ساخته شود.

2) تعيين اندازه
غالبا پارتيشن اول براي نصب خود ويندوز اکس پي و نرم افزارها استفاده مي شود. بنابراين سايز آن را به نسبت يک چهارم يا يک سوم کل هارد ديسک خود انتخاب کنيد. البته اگر فکر مي کنيد برنامه هاي زيادي روي سيستم خود نصب نخواهيد کرد،اندازه آن را کوچک ر م بگيريد بهتر است. چون کار بک آپ را آسان تر مي کند.

3) پارتيشن هاي ديگر
فضاي باقي مانده روي هارد را انتخاب کرده و کليد C را بزنيد تا پارتيشن ديگري ساخته شود. دوباره اندازه اين پارتيشن را هم وارد کنيد. با تکرار همين کار،مي توانيد ارتيشن هاي بيشتري راکه براي نصب ويندوز تعيين کرده بوديد انتخاب کده و کليد Enter را بزنيد. نوع فرمت را NTFS انتخاب کنيد . کار را ادامه دهيد.